#ऐसी_अक्षरे
आई सांगते की मी माझ्या वयाच्या दहाव्या महिन्यातच बोलायला सुरुवात केली होती ..बोलायला आणि धावायला लवकर सुरुवात केली पण लिहिण्याचा उत्साह मला अजिबात नव्हता. अक्षर म्हणजे कोंबडीचे पाय !!
तेव्हा मला आईचा, शाळेतल्या बाईंचा खूप राग यायचा. पण आज लोक 'तुमचं अक्षर छान आहे हो!' वगैरे म्हणतात तेव्हा मनात मी खो खो हसते! वाटतं ...आईने ऐकलं पाहिजे हे 😆
माझं अक्षर तरीही ... वळणदार वगैरे नव्हतं, पण वाचनीय आणि खूप मोठं होतं, ज्याला दामले बाई 'ढबोळं' म्हणून आठ्या घालायच्या! त्या सतत मला टोकायच्या " खरेss ..एका ओळीत सात-आठ शब्द मावलेच पाहिजेत! केवढं ढबोळं लिहितेस? इथून तिसऱ्या बाकावरच्या मुलाला वाचता येईल !!" त्यांच्या प्रयत्नांमुळे मी अक्षरांचं आकारमान कमी करण्याचा अथक आणि यशस्वी प्रयत्न केला.
मी टुरिझम मॅनेजमेंट कोर्स केला तेव्हा मात्र या गोष्टी चा मला फायदा झाला. त्यावेळी विमानाचे तिकीट चेकबुक सारखं दिसायचं. त्यावर छोट्या चिंचोळ्या पट्टीवर प्रवाश्याचे नाव लिहावे लागे, तेही Capital letter मधे!! तिकिटं manually लिहावी लागायची. PNR , destination वगैरे डिटेल्स सुद्धा capital मधेच लिहायचं!!
माझा स्पिड ... तिकिटं लिहायचा किंवा प्रिंट करायचा किंवा seats grab करायचा ... खूप फास्ट होता!! Infact जसा पाणीपुरी वाला स्लो पुऱ्या सर्व्ह करू शकत नाही तसंच ' हळूहळू' बुकिंग मी करु शकत नसे 😆 पण
जाॅब व्यतिरिक्त कुठे काही इंग्रजीत लिहायची वेळ आली की मी अनवधानाने सगळी अक्षरं capital मधे लिहायचे आणि आजुबाजुचे चक्राऊन जायचे!
मला सर्वात मोठं अप्रूप , आश्चर्य वाटतं आलंय धातूच्या भांड्यांवर लिहिलेल्या अक्षरांचं!!! ते सतत हेलकावतं , थरथर करणारं अवजड मशीन हातात धरून धातूच्या पृष्ठभागावर सुबक आणि वळणदार अक्षरात तारीख , प्रसंग नोंदून देणारे भंडारी काका !! मला साध्या पेन वा पेन्सीलने तपश्चर्या पूर्वक ही न जमणारं सुबक अक्षरं लिहिण्याचं काम एवढं लीलया करणारा भंडारी काका म्हणजे जगातील आठवं आश्चर्य होता माझ्या करीता 😀 आई , आजी , शेजारी-पाजारी भांडी विकत घ्यायला भुलेश्वर ला कोणत्यातरी ठराविक दुकानात जात. भांडं घेतलं की त्यावर नाव कोरून घ्यायचं! खास प्रसंग असेल ..जसं की आहेर, मुंज , घर लावणी , दिवाळसण वगैरे ची नोंद करून घ्यायची. भंडारी एकीकडे कर्र् कर् टटर् करणाऱ्या मशीनच्या टोकाने टकटकवत सुबक अक्षरं कोरून द्यायचे. दुसरी कडे कान्हेरे , बापट , साठे , गाडगीळ ...'अमक्याच्या कार्यात तमकी नी काय दिले ' अशा गप्पा करता करता शेट बरोबर किमती ची घासाघीस चालायची!!
आज मला दूध उतू न जाऊ देता तापवणारा शिट्टी चा कुकर आणि त्या वरची अक्षरं पाहून भरून आलं. माझ्या जन्माच्या आधी .. कदाचित माझ्या जन्माची चाहूल लागली म्हणूनही असेल ...आई ला तिच्या दोघा भावांनी मिळून 'भाऊबीज' म्हणून ओवाळणी म्हणून ही उपयुक्त वस्तू दिली!! शार्दूल अगदी बाळ असताना त्याच्या पुरती मऊ खिचडी वा तत्सम काही करायला वगैरे छोटा कुकर ; बोंडली , बोळकं असं आईने मला दिलं ..त्यात हा कुकर सुपुर्द केला. "यात दूध उतू जायचं नाही , तेव्हा बाळाला टाकून गडबड करत उठायला नको .. उदय-अभय ने स्वतः च्या कमाईची भाऊबीज केली होती..." हे सगळं एकीकडे मी ऐकलं होतं पण आज ती तिच्या तोंडून निघालेली अक्षरं जणू काही पहिल्यांदाच शब्द बनून मला अर्थ सांगत होती.
हल्ली भांडी काळी , रंगीत असतात! स्टील चे डबे , ताटं वाट्यांची जागा टपरवेर चे डबे , क्रोकरी डीनर सेटस् किंवा मायक्रोवेव सेफ भांड्यांनी घेतलीये! त्यावर नावं घालता येत नाहीत. आणि आताशा अशा गोष्टींमधे भावना कमीच गुंततात.
हाताने कोरुन अक्षरं लिहिणं ... हळूहळू लोप पावणार आहे!! पेन्सील पेन किंवा मशीन जातील मरणालागी!! की-बोर्ड ची टकटक अक्षरं टाईप करतील. "तुझं अक्षर खराब , कोंबडी चे पाय!" ...असे शेरे उरणार नाहीत.
अक्षरं किरटी , ढबोळी , वेगवेगळ्या वळणांची आहेत ...त्यावरून लिहिणाऱ्याचा स्वभाव किंवा भविष्य ओळखणारे आता काय करतील? 😀😀
हळूहळू 'नावं कोरलेली भांडी' मोडीत जमा ...त्या भांड्यांची मालक असणारी पिढी देखील मोडीत निघते आहे! अक्षरां मागच्या भावना मात्र चिरायु राहोत ... एवढी काय ती सदिच्छा करू शकते मी 😊
#प्रज्ञा
